Aansprakelijkheid als ondernemer: Hoe bescherm je jezelf?

⏰ Leestijd: 4-5 minuten

Als je tijdens een bezoek aan je hippe schoonzus per ongeluk haar nieuwe designer vaas in ontelbare stukjes laat vallen, kun je opgelucht ademhalen omdat je een aansprakelijkheidsverzekering hebt afgesloten. Als je op je werkdag in de autogarage tijdens het repareren per ongeluk een kras maakt op de auto van de klant, heb je het geluk dat je werkgever ervoor aansprakelijk is. Maar wat nu als je je eigen bedrijf hebt? Waar kan je dan allemaal voor op moeten draaien en hoe kan je jezelf hiertegen beschermen? Aansprakelijkheid betekent dat je verantwoordelijk kan worden gehouden voor de schade die je hebt veroorzaakt aan een ander. In deze blog ontdek je alles over aansprakelijkheid voor ondernemers, hoe dit verschilt per rechtsvorm, en hoe je jezelf en je bedrijf kunt beschermen.

Rechtsvormen en rechtspersoonlijkheid

De aansprakelijkheid van ondernemers hangt ervan af of een rechtsvorm rechtspersoonlijkheid heeft of niet. Een rechtspersoon kan handelen als een persoon in het rechtsverkeer, dus bezittingen en schulden hebben, contracten sluiten, rechtszaken aanspannen maar ook aangeklaagd worden.

Een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid houdt in dat er geen scheiding is tussen privé- en bedrijfsvermogen waardoor je met je privévermogen aansprakelijk bent voor de schulden van je bedrijf. Als je een rechtsvorm hebt met rechtspersoonlijkheid, dan is de rechtspersoon zelf aansprakelijk in plaats van de bestuurder die in naam van de rechtspersoon een overeenkomst sluit. Hier zijn wel uitzonderingen op. De verschillende rechtsvormen vind je in het overzicht hier beneden zijn:

Zoals hierboven benoemd, wordt de persoonlijke aansprakelijkheid bij rechtspersoonlijkheid beperkt, maar bestaan hierop uitzonderingen. Bij zo’n uitzondering is de bestuurder alsnog aansprakelijk. Dit is het geval als de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt van onbehoorlijk bestuur. Dit kan bijvoorbeeld in de volgende situaties:

• Als de bestuurder namens de onderneming nog verplichtingen aangaat terwijl de bestuurder weet dat de onderneming deze niet kan nakomen en geen geld heeft om de schade te betalen.

• Als de bestuurder ervoor zorgt dat de onderneming de afspraken niet nakomt.

• Bij fraude of misleiding.

Vormen van aansprakelijkheid

Wettelijke en contractuele aansprakelijkheid

Bij contractuele aansprakelijkheid gaat het om de verplichtingen in een contract. Als je de afspraken uit het contract niet nakomt, niet volledig nakomt of te laat nakomt kan je aansprakelijk worden gesteld.

Bij wettelijke aansprakelijkheid is er op basis van de wet een verplichting om schade te vergoeden. Er bestaat bijvoorbeeld wettelijke aansprakelijkheid voor:

Bedrijfs- en beroepsaansprakelijkheid

Bedrijfsaansprakelijkheid gaat over het risico dat je loopt als je schade veroorzaakt bij een klant. Het gaat om schade aan spullen of personen die veroorzaakt is door jezelf of je medewerkers, producten of diensten. Hieronder valt:

• Algemene aansprakelijkheid

• Productaansprakelijkheid

• Dienstenaansprakelijkheid

• Werkgeversaansprakelijkheid

Beroepsaansprakelijkheid is de  schade die komt doordat jijzelf of je medewerker een beroepsfout maakt. De schade heeft altijd direct te maken met jouw beroep en is vooral relevant voor ondernemers die een beroep hebben waarbij het gaat om denken, berekenen en adviseren. Bijvoorbeeld bij een verkeerde bouwtekening van een architect.

Tips om aansprakelijkheid te beheren en beperken

Verzekeringen

Een belangrijk deel van het risico dat je loopt als ondernemer kan worden ingeperkt door verzekeringen af te sluiten. Er zijn een aantal verzekeringen die niet verplicht, maar zeker het overwegen waard zijn:

Algemene voorwaarden

Naast het afsluiten van verzekeringen, kun je ook een deel van het risico beperken in de algemene voorwaarden. In de algemene voorwaarden kun je een zogenoemd ‘exoneratiebeding’ opnemen waarmee aansprakelijkheid (gedeeltelijk) kan worden uitgesloten. Let wel, aan deze oplossing zitten wat haken en ogen:

• Het is niet toegestaan bij consumenten. Daardoor kan je het alleen gebruiken als de andere partij ook een ondernemer is en net zo kundig is als jij.

• De ander moet ermee akkoord gaan. Daardoor moet je het exoneratiebeding duidelijk opnemen in de overeenkomst. Als het in de algemene voorwaarden staat, moet je dit duidelijk opnemen in de overeenkomst.

• De uitsluiting moet redelijk zijn om geldig te zijn. Het is vaak niet redelijk als je aansprakelijkheid in zijn geheel uitsluit, dus je kunt het best de aansprakelijkheid beperken tot bijvoorbeeld het bedrag dat de verzekeraar uitkeert.

• Je kan nooit schade uitsluiten die is veroorzaakt door opzet of bewuste roekeloosheid.

Het is slim om voorzichtig om te gaan met een exoneratiebeding en hulp in te schakelen als je dit wil gebruiken om aansprakelijkheid te beperken.

Tot slot

Een ongeluk zit een klein hoekje en als ondernemer loop je  nu eenmaal meer risico om aansprakelijk te worden gesteld dan als privépersoon. Hierdoor kan de schade behoorlijk in de papieren lopen. In hoeverre dit jouw privérekening aantast hangt ervan af of jouw onderneming rechtspersoonlijkheid heeft of niet. Het is belangrijk om hiervan bewust te zijn en risico’s te beperken met verzekeringen en goed opgestelde algemene voorwaarden.

Heb je vragen of wil je eens sparren over jouw specifieke situatie? Bij voor elkaar  kijken we graag met je mee en zorgen we dat jij alles goed geregeld hebt. Neem gerust contact met ons op!

‍